پویش «فرزند هگمتانه» و طرح «همدان‌شناسی» روزنامه هگمتانه، تلاشی است برای زنده نگه داشتن یاد و راه بزرگان این دیار کهن؛ حرکتی فرهنگی که با معرفی چهره‌های علمی، دینی و هنری همدان، پیوند میان گذشته و امروز را تقویت کرده و نسل جوان را به ریشه‌های هویتی خود نزدیک‌تر می‌سازد.
به گزارش هگمتانه؛ همدان، این دیار کهن با ریشه‌هایی تنیده در تاریخ و فرهنگ ایران‌زمین، هرگز تنها یک شهر جغرافیایی نبوده است؛ بلکه آینه‌ای است از قرن‌ها علم، عرفان، هنر و دیانت.
کوچه‌ها و میدان‌های آن هنوز صدای گام اندیشمندان و بزرگان را در خود دارند و هر اثر تاریخی یا فرهنگی‌اش نشانی از هویتی استوار و ماندگار است.
در چنین بستری است که پویش «فرزند هگمتانه» و طرح «همدان‌شناسی» روزنامه هگمتانه معنا و اهمیت پیدا می‌کنند؛ حرکت‌هایی که تلاش دارند این میراث را نه‌تنها پاس دارند، بلکه در ذهن و جان نسل‌های آینده نیز زنده نگه دارند.
دنیای امروز با همه امکانات فناورانه و ارتباطی‌اش، پارادوکس‌های عجیب پیش روی جوامع گذاشته است؛ هرچه ارتباطات جهانی گسترده‌تر می‌شود، خطر فراموشی هویت محلی و ریشه‌های بومی بیشتر احساس می‌شود و در چنین شرایطی، جوامعی موفق خواهند بود که گذشته خود را به سرمایه‌ای زنده برای آینده بدل کنند.
هویت فرهنگی و اجتماعی یک ملت نه‌تنها نشان‌دهنده تاریخ آن است، بلکه چراغ راه برای حرکت به سوی آینده‌ای مطمئن‌تر نیز به شمار می‌آید و برای شهری مانند همدان که همواره خاستگاه اندیشه و معرفت بوده، این ضرورت دوچندان است.
سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری همدان با راه‌اندازی پویش «فرزند هگمتانه» گام مهمی در این مسیر برداشته است و هدف این پویش، معرفی و بازنمایی مفاخر و چهره‌های برجسته همدان در عرصه‌های مختلف است؛ چهره‌هایی که هر یک در زمانه خود، پرچمدار علم، فرهنگ، هنر یا معنویت بوده‌اند.
اجرای این طرح به گونه‌ای است که فضای شهر به نگارخانه‌ای بزرگ بدل می‌شود؛ از نصب تصاویر مفاخر در بیلبوردها و سازه‌های تبلیغاتی گرفته تا تولید محتوای چندرسانه‌ای در فضای مجازی.
این اقدام تنها یک حرکت تبلیغاتی نیست، بلکه نوعی بازخوانی حافظه جمعی به شمار می‌رود و وقتی مردم در مسیر روزانه خود با تصویر بزرگان شهر مواجه می‌شوند، ناخودآگاه پیوندی میان گذشته و حال در ذهنشان شکل می‌گیرد و این پیوند همان چیزی است که هویت شهری را تقویت کرده و نسل جوان را به ریشه‌های خود متصل می‌سازد.

روزنامه هگمتانه و طرح «همدان‌شناسی»
در کنار این پویش شهری، روزنامه «هگمتانه» به‌عنوان رسانه‌ای پیشرو در استان نیز مسیر مشابهی را دنبال می‌کند، این رسانه با راه‌اندازی بخش «همدان‌شناسی»، تلاش دارد چهره‌های شاخص علمی، دینی، فرهنگی و هنری شهر را به‌صورت منظم و پژوهشی معرفی کند و رویکرد روزنامه، فراهم آوردن بستری برای شناخت عمیق‌تر بزرگان است؛ به گونه‌ای که هر هفته یک چهره برجسته در صفحه‌ای ویژه معرفی می‌شود.
اهمیت این اقدام در آن است که رسانه، برخلاف تبلیغات شهری، توان روایتگری عمیق دارد. وقتی روزنامه یا رسانه محلی، زندگی‌نامه، دستاوردها و اندیشه‌های یک شخصیت را مستند و تحلیلی عرضه می‌کند، نه‌تنها نسل جوان فرصت بیشتری برای شناخت پیدا می‌کند، بلکه پژوهشگران و علاقه‌مندان تاریخ نیز منبعی ارزشمند در اختیار خواهند داشت و این کار به مرور زمان می‌تواند به گنجینه‌ای مستند از زندگی و آثار فرزندان نام‌آور هگمتانه بدل شود.

پیامدهای فرهنگی ـ اجتماعی پویش
حرکت‌هایی مانند پویش «فرزند هگمتانه» و طرح «همدان‌شناسی» را باید در چارچوب سرمایه اجتماعی تحلیل کرد؛ جامعه‌ای که مفاخر خود را فراموش کند، ناخواسته بخشی از هویت و انسجامش را از دست خواهد داد و برعکس، یادآوری بزرگان و بازنمایی آنان در عرصه عمومی، همچون ستون‌هایی است که سقف هویت جمعی را استوار نگه می‌دارد.
برای جوانان، آشنایی با چنین چهره‌هایی نه‌تنها جنبه آموزشی دارد، بلکه الگوسازی نیز محسوب می‌شود و وقتی یک نوجوان همدانی بداند که از دل همین کوچه‌ها اندیشمندانی برخاسته‌اند که در سطح ملی یا جهانی اثرگذار بوده‌اند، اعتمادبه‌نفس بیشتری برای ساختن آینده‌ای روشن‌تر پیدا می‌کند و همچنین خانواده‌ها و مدارس می‌توانند از این محتواها برای آموزش غیرمستقیم ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی بهره بگیرند.
اگرچه این دو حرکت ارزشمند آغاز خوبی برای احیای حافظه تاریخی همدان به شمار می‌روند، اما ظرفیت‌های فراوانی برای توسعه دارند، از جمله گردآوری مجموعه مطالبه همدان‌شناسی در قالب کتاب یا دایره‌المعارف محلی، ایجاد بانک اطلاعاتی دیجیتال از مفاخر همدان برای دسترسی پژوهشگران، همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی جهت برگزاری همایش‌ها و نشست‌های تخصصی، تولید مستندهای تصویری یا پادپخش‌های ویژه برای نسل جوان و پیوند این طرح‌ها با گردشگری فرهنگی به گونه‌ای که معرفی مفاخر با معرفی اماکن تاریخی و فرهنگی همدان همراه شود.
همدان به‌ عنوان یکی از کانون‌های مهم تاریخ و فرهنگ ایران، شایسته آن است که بیش از پیش در آینه بزرگانش دیده شود و پویش «فرزند هگمتانه» با حضور در میدان‌های شهری و روزنامه «هگمتانه» با رویکرد پژوهشی و رسانه‌ای، دو بازوی مکمل در این مسیرند و این حرکت‌ها نشان می‌دهد که پاسداشت مفاخر نه یک اقدام نمادین، بلکه ضرورتی اجتماعی و فرهنگی است.
آنچه امروز آغاز شده، اگر تداوم یابد و به‌صورت منسجم پیگیری شود، می‌تواند میراثی ماندگار برای نسل‌های آینده بر جای بگذارد؛ میراثی که هم ریشه‌ها را زنده نگه می‌دارد و هم راه آینده را روشن‌تر می‌سازد و در جهانی که هویت‌ها در معرض فراموشی قرار گرفته‌اند، چنین چراغ‌هایی برای شهر همدان نه فقط روشنایی امروز، که امید فرداست.